Door: Patrice van Oudheusden
Mijn grootste uitdaging van de ADL’etjes (Algemeen Dagelijks Leven) is toch wel het maken van een maaltijd. Ontbijt/lunch gaat… redelijk. Maar avondeten voelt wel als hogere wiskunde! Het lijkt alsof je magie bezitten zoals Harry potter om dit voor elkaar te toveren.
Voor mij zijn mijn grootste tegenstanders mijn vermoeidheid en beperkt cognitief vermogen. En daar wil ik het deze keer over hebben; hoe zorg je ervoor dat er toch een gezonde maaltijd op tafel verschijnt ondanks deze twee.
Op cognitief vlak loop ik vooral vast op dubbeltaken en overzicht houden. Meerdere pannen in de gaten houden met verschillende kooktijden geeft zoveel stress. Of ik loop even weg want er wordt aangebeld… en ik vergeet helemaal dat er pannen op het vuur staan. Wanneer de vermoeidheid om de hoek komt kijken kan ik last krijgen van apraxie (niet meer weten hoe iets moet). Zeer irritant als je halverwege een paprika snijden bent…
Kleine disclaimer: ik schrijf vanuit mijn eigen ervaring. Dus als single huishouden en met de nodige voedselintoleranties waardoor ik beperkt ben in wat veilig en gezond eten voor mij inhoud. Alsof koken met NAH al niet uitdagend genoeg is haha. De oven is al een tijdje kapot. Maar ik heb een geliefde rijstkoker die mij goed meehelpt.
Wat als het niet lukt?
1. Take a deeeeeep breathe….. en adem uit. Oke. Das minder dat je plannetje in de soep is gevallen. Maar niet het einde van de wereld.
2. Zet het vuur uit! Zet de koelproducten terug in de koelkast. En ga even rustig op de bank zitten.
3. Indien sprake van een blackout/brainfog: bel of vraag iemand die kan helpen met plannetje maken dan wel dubbele check of het vuur echtuit is. Laat diegene meedenken met opties: staat er iets in de vriezer wat je nog wel lukt? Kan je bestellen? Kan diegene voor je bestellen? Voor mij zijn dus mijn moeder of buurvrouw mijn hulplijntjes.
Hoe zorgen dat het wel lukt?
1. Planning
Ik bekijk hoe druk de dag zal zijnen op basis van dat maak ik een voedselplanning, liefst voor de gehele week (ik noem het mijn foodchart). Vlieg ik gelijk de boodschappen aan en een koelkast check op over-de-datum producten. Op drukke dagen is koken een no-go. Dus dat wordt: iets uit de vriezer, kliekjes of bestellen. Door de foodchart weet ik dus ook wanneer ik iets uit de vriezer moet halen. Handig voor iemand die nog veel vergeet.
2. Koken over de dag
Sommige zaken kan je al eerder op de dag maken. Aardappels of groente prepareren en/of koken kan prima. Hoef je het in de avond enkel op te warmen of even in de magnetron te mikken. Heb je alle aandacht voor dat ene pannetje met vis/kip/vlees of vegaburger. Weinig ervaring met ovengerechten, maar die werken volgens mij ditto.
3. Voorgesneden producten
Die aardappels en groente snijden is een leuke bezigheid… maar kost ook lepels. Ik koop dan liever al deze producten voorgesneden (en op de bonus) om tijd en lepels te sparen. En gezien ik altijd hetzelfde koop bij de AH heb ik elke week wel prijs met de bonus box hiermee.
4. Meerdere porties maken
De morgen-jij is je dankbaar als je voor meerdere dagen iets kookt. Gooi die mega zak gesneden krieltjes in de pan en je hebt voor 3 dagen voer. Kook in een grote pan alle zakjes groente en tadaa! Voorraad. Deze twee combineren en in een bakje doen en hoppa de vriezer in is optie 2.
5. Leeg aanrecht
Ik kan niet koken als de aanrecht nog vol staat met afwas (iets met werkgeheugen overload). Dus maak je werkgebied helemaal leeg zodat je werkgeheugen niet wordt belast met ‘oh ja dat moet ook nog’tjes.
6. Alles klaarzetten
Het gevaar van naar de koelkast of andere kamer lopen voor een vergeten product is dat je afgeleid wordt door… (een proptje op de grond, een kat die aandacht vraagt, je telefoon die pingt etc)…en dan TOTAAL het koken vergeet. Dit is mij te vaak overkomen. Dus zorg dat je alles wat je nodig hebt op het werkblad staat. Eyes on thejob!
7. Maakt het jezelf niet te moeilijk
Leuk al die gerechten met 10 stappen, maar dat duurt ook gelijk langer. Less is more (lepels). Hou het voor jezelf overzichtelijk en gemakkelijk. Soep is hiervoor echt een geniale oplossing: 1 pansgerecht, overzichtelijk, voedzaam. Ideaal om in te vriezen voor later.
8. Kookhulpen
Het fornuis (of inductie kookplaat) is niet het enige manier om te koken. De oven is een mooi alternatief. Ikzelf ben echter verzot geworden op mijn rijstkoker met stoommandje. Rijst onderin, groente bovenin. Geen kans op aangebrand eten en hij houdt zichzelf warm.
Mn andere go-to keukenhulp is mijn groente allessnijder. Scheelt zoveel tijd. En! Minder kans om met het mes in mn vingers te snijden. Dus gelijk ook veiliger.
9. Niet koken als je moe bent
Hij klinkt logisch. Maar kies voor jezelf in dit geval. Als een powersleep helpt, doe dat eerst. Of pas je planning aan (en bestel of warm iets op). Mijn harde regel is: als ik moe ben: geen vuur.
Ik kan niet genoeg benadrukken hoe belangrijk het is om dat vuur te checken. Dit is mij al te vaak overkomen. Dat ik pannen heb verloren maakt niet uit, maar de potentie tot brandgevaar wel. Om deze reden ben ik ook bezig met inductie koken. Helaas doet mijn woningcorporatie lastig en verwijzen ze naar de WMO…. (iets met kastje, muur maar goed).
Dit is een (niet) zo kleine lijst met tips om het koken te vergemakkelijken.
PLATFORM NAH 