Door: Patrice van Oudheusden.
Patrice kreeg 3 jaar geleden een auto ongeluk. Sinds dit jaar weet ze pas dat ze daarbij NAH opgelopen heeft.
Mijn lievelingssport is paardrijden; mijn uitlaatklep om tot mijzelf te komen en te ontspannen. Maar ja, hoe vlieg je dat aan met die hele lijst aan symptomen die ik heb overgehouden aan mijn ongeluk? Hieronder wil ik graag mijn ervaring delen hoe mij het toch is gelukt te genieten van mijn lievelingssport ondanks de tegenslag. Ik hoop dat het lezen hiervan je hoop en inspiratie geeft.
Kleine disclaimer; ieder hersenletsel en persoonlijke situatie maken hen uniek en vereist maatwerk. Ga in gesprek met behandelaren en experts over wat de opties kunnen zijn. En vergeet niet bij jezelf te blijven inchecken.
Hoe het allemaal begon
Sinds mijn 9e begon ik met paardrijden en deed ik ook dressuurwedstrijden. Geen paard was mij te wild en ik waande mij echt een cowgirl wanneer ik op frisse paardjes in de bossen mocht rijden. Maar ja, toen dat auto-ongeluk he. Enkele maanden nadat de meeste botkneuzingen waren genezen, merkte ik op hoe vreselijk ik het paardrijden op de manege miste (en mijn oude leven). Was op een paard zitten wel verantwoordelijk? Ik had nog zoveel last van die hoofdpijn en duizeligheidsaanvallen, maar bewegen was toch ook juist goed voor je? Kortom. Veel twijfel.
Gelukkig was daar mijn fysiotherapeut die heel droog zei: ‘ga eens bij je manege navragen wat de opties zijn, misschien verrast dat antwoord je wel’. Zo gezegd zo gedaan en drie maanden na mijn auto ongeluk zat ik weer op een paardenrug. Iets in mij voelde ik ontspannen. Ik kon iets loslaten. Iets vrijer ademen. Het voelde alsof ik hier een belangrijke stap had gemaakt. In het begin was het 10 minuten ‘zitten’ en rondje stappen in de binnenbak. Het paard nam de leiding en ik zat en genoot. Uiteindelijk dit uitgebouwd naar een half uurtje met af en toe zelfs weer een drafje tussendoor. Vanaf dat moment ging ik over op 1-op-1 lessen van een half uurtje met instructie.
Verwachtingen bijstellen
Ik dacht oprecht, na een jaartje is alles weer het oude. Maar dat bleek niet zo te zijn. Ik had enorme terugvallen, links bleef ‘gek’ voelen, bij dubbeltaken wist ik vaak niet meer wat ik ook alweer aan het doen was en bij kleine rondjes maken viel ik zowat uit het zadel van de disbalans. Ik snapte er niks van. Twee jaar later kwam het antwoord: Niet-Aangeboren Hersenletsel (NAH).
Mentaal kon ik niet verwerken dat hoe goed ik voorheen was, ik niet meer zo kan rijden. Ik was van ‘gevorderd’ naar ‘newbie’ gegaan. Vreselijk was dat. Dan gaan de eerste paar minuten heel goed en ineens is de energie op en is het klaar. Echt de momenten dat ik in tranen ben uitgebarsten omdat ik niet meer snapte hoe ik een groot rondje moest rijden (hoe werkt balans, welke hulpen geef ik het paard, wat is ademhalen!?) zijn ontelbaar. Ik werd ook erg onzeker, blijft dit voor altijd zo? Hoe ga ik om met de grilligheid van mijn NAH?
Het antwoord dat ik daarop heb gevonden voor mijzelf: loslaten. Loslaten van de verwachtingen van wat ik ‘moet’ kunnen en hoe alles ‘hoort’ te zijn.
Aanpassen
Samen met mijn begripvolle instructrice hebben wij een plan van aanpak gemaakt die ik graag met jullie deel:
1. Prikkelarm
Dus in de ochtend als er bijna niemand op de manege is gaan paardrijden. De muziek staat uit. En als het even kan dan lekker in de buitenbak voor de frisse lucht.
2. Inchecken
Ik wil graag laten zien (aan mijzelf) dat ik dingen nog kan. Waardoor ik geregeld over mijn grenzen ga. Mijn instructrice kent inmiddels mijn non-verbale signalen hiervoor. Maar vraagt ook geregeld hoe het gaat. Een incheck momentje.
3. Structuur
Hoe overzichtelijker het moment, hoe meer brainpower ik ‘overheb’ voor extra zaken zoals een figuur rijden of zelfs een drafje of galop! Dit betekent voor mij: rijden op een vast moment, een vast paard met wie ik een klik heb. Voordeel van rijden op hetzelfde paard is dat haar echt leert kennen, dus de bewegingen voelen ook vertrouwd aan waardoor je dus ook meer aankan. Dubbele win!
4. Luisteren naar mijn lichaam
Woest was ik op mijn lichaam wanneer mijn linkerkant niet meer ‘luisterde’ en ik geen kracht meer had in mijn arm en/of been. Hier heb ik heel lang mee geworsteld maar nu kan ik er eindelijk meer aan toegeven. Als praktische oplossing rij ik nu met een ander zadel. Een western zadel (zie afbeelding). Naast dat ik nu dichtbij mn cowgirl ideaal ben beland, zit ik ook nog eens een stuk stabieler! En laat dat nou de clou zijn waardoor mijn spieren minder snel moe worden dus ik langer ‘goed’ kan rijden. Ik voel zelfs dat mijn lichaam zich meer kan ontspannen tijdens het rijden. Triple win!
5. Aanpassen van materiaal
Naast het zadel heb ik ook gekeken wat in de markt aanwezig was om voor mij het paardrijden gemakkelijker te maken. Wat blijkt. Er bestaan paardrijbroeken met extra grip (dmv silliconenribbels) waardoor je beter in het zadel blijft zitten. Ook heb ik een extra comfort veiligheidshelm gekocht, die mijn hoofd beschermt maar nergens afknelt. Een must met onze gevoelige hoofden.
6. Loslaten van verwachtingen
Rijden als een heuse amazone of cowgirl moest ik loslaten, dat werkte mij juist tegen. Waardoor ik met nog meer spierspanning op het paard zat. ‘Netjes’ rijden zoals het hoort zit er voor mij momenteel niet meer in. Prima. Dan ga we de boel omdenken. Rijden vanuit ontspanning.
Hoe zien mijn lesmomenten momenteel eruit?
Op goeie dagen rij ik in de buitenbak waar ik best wel weer wat figuren kan rijden afgewisseld met een draf of galop (nooit tegelijk haha). En voelt het echt weer als ‘vanouds. Op mindere dagen is het overwegend stappen. En via allerlei oefeningen ter paard, speels en ontspannen aan mijn balans werken. Op echt slechte dagen wordt het paard aan een extra touw vastmaken en loopt de instructrice met mij een rondje om de manege. Hierbij ga ik weer helemaal terug naar de basis van hoe mijn reis begon: zitten en genieten.
Afsluitende woorden
Ondanks dat mijn manege een ‘normale’ manege is blijkt er toch onwijs veel mogelijk te zijn voor mij met mijn NAH. Mijn half uurtje op een paardenrug is echt mijn hoogtepunt van de week. Ik ben zo blij en dankbaar dat dit nog kan ondánks de NAH. Kortom.
PLATFORM NAH 