Door: Patrice van Oudheusden.
Alsof er al niet genoeg veranderd met het hebben van hersenletsel, krijgen velen ook te maken met een verandering in hun geldzaken. Geld zorgt voor het voorzien in je basisbehoeftes zoals een dak boven je hoofd, eten en drinken, ontspanning. Maar wat als door een veranderde financiële situatie ook je basisbehoeftes noodgedwongen mee moeten veranderen? Waar je eerst elke maand kon sparen, zit je nu je spaarpotje leeg te maken. Zonder een duidelijk einde in zicht. Paniek! Hoe moet dit nu verder???
In Nederland is praten over geld vaak nog taboe. Waardoor er ook snel schaamte ontstaat als het niet goed (meer) gaat op financieel vlak. Wat eigenlijk superstom is. Waarom zou je je over zoiets belangrijks überhaupt moeten schamen?
In de problemen raken
Toen ik mijn hersenletsel opliep had ik geen vast contract. Ik dacht wel ‘ff snel’ te herstellen, maar de realiteit was anders. Zo anders, dat mijn contract niet werd verlengd en ik in de ziektewet van het UWV terecht kwam. Dat ging gepaard met een forse inkomstenvermindering van 30%.
Wat is nou 30% dacht ik. Maar als je uitgaven gebaseerd zijn op je huidige inkomen dan merk je al snel dat je niet meer rond komt. Dan laat ik nog de gehele aderlating van kosten van herstellen door therapieën en hulpmiddelen achterwege… Ik kwam niet meer rond, mijn spaarpotje was op en ik raakte in paniek. Ouders en familie konden niet bijspringen en ik zag niet hoe ik over een paar maanden mijn huur nog kon betalen. En hoe maak je de keuze tussen herstel of je huur kunnen blijven betalen?
Hulp zoeken
Omdat ik totaal geen overzicht meer had (paniek en überhaupt het hersenletsel). Ging ik googlen en kwam ik erachter dat mijn gemeente een loket had genaamd Eerste Hulp bij Geldzaken (EHBG). Daar een afspraak gemaakt en ik mocht snel langskomen.
Ik voelde mij mega ongemakkelijk en ja, ik schaamde mij voor mijn situatie. Terwijl. Ho eens ffkes. Het is niet alsof ik het hersenletsel bewust heb laten gebeuren toch? Het leven kan soms gewoon oneerlijk zijn (en knetterhard zuigen). Betekent niet dat ik niet om hulp mag vragen toch?
Loket Eerste Hulp Bij Geldzaken (EHBG)
Het schijnt dat heel veel gemeentes zo’n loket hebben. Maar oké, wat doet zo’n loket dan? Het is wat de naam zegt; letterlijk de eerste stap om (financiële) orde te scheppen. Zij inventariseren de aanwezige/ toekomstige problemen en maken een stappenplan. Wat kunnen zij doen, en wat jij. Zij kunnen je bijvoorbeeld door verwijzen naar afdelingen van de gemeente voor gespecialiseerde hulp. Ook kunnen zij je aanmelden voor allerlei zaken, zoals de voedselbank of de gemeente zorgverzekering.
Verder kreeg ik ook het advies om met enkele schuldeisers te bellen en te vragen om het termijnbedrag te verlagen. Dit zou makkelijk moeten vooral als ik mijn situatie zou uitleggen. En ze hadden gelijk! Het was echt zo fijn dat iemand met een plannetje kwam. En bovenal. Het is helemaal een gratis service. Enige voorwaarde is dat je staat ingeschreven bij je gemeente.
Mijn gesprek met EHBG was zeer fijn, maar ook erg confronterend. Samen keken wij naar de inkomsten en uitgaven en werd er een plan gemaakt. Dat betekent niet gelijk dat ik uit mijn situatie was. Maar het begin was gemaakt. 1 van de oplossingen was verhuizen. Uit mijn vrije huursector appartement en naar een sociale huurwoning. Gelukkig stond ik redelijk lang ingeschreven en lukte het mij binnen paar maanden een appartementje te vinden. Ik weet dat niet iedereen dit geluk heeft. Dus ik was super dankbaar voor deze kans.
Een vervolg stap was dat ik om de tafel met iemand van sociale raadslieden ging zitten om te kijken op welke potjes ik aanspraak kon maken qua toeslagen.
Sociale raadslieden
De sociale raadslieden zie ik als de echte powerhouses; zij hebben superveel kennis over de juridische kant van de zaken en kennen de regels. Hierdoor weet je dat als je via hen de toeslagen regelt, je niet voor onverwachte terugvorderingen staat. Ook kennen zij zoveel onbekende potjes waar je aanspraak op kan maken. Of kunnen zij bemiddelen tussen jou en instanties (zoals de overheid) als je helemaal bent vastgelopen. Ze zijn van zoveel markten thuis en echt fantastisch.
Met mijn sociale raadslid heb ik mijn toeslagen aangevraagd en besprak ik ook andere juridische zaken zoals mijn destijds lopende schadeletselzaak en het UWV gezeur. Haar input was echt onmisbaar voor mij.
En toen
Ik kreeg wat meer lucht door deze stappen en heb daarna samen met maatschappelijk werk verder gekeken naar mijn uitgaven en wat ik kon minderen; zoals abonnementen opzeggen, bewuster boodschappen doen etc. Zodoende is het mij 2 jaar later dan toch gelukt om mijn inkomsten en uitgaven weer redelijk in balans te laten komen. Het was een hele lastige reis, maar het is gelukt. En daar ben ik supertrots op!
Ik ga nog met enige regelmaat langs bij mij nu ‘vaste’ sociale raadslid. Zij kent mij en de situatie (inclusief mijn NAH) waardoor ik niets hoef uit te leggen. Zij snapt dat ik het lastig en eng vind om deze zaken te regelen. Dus nemen we bij elke verandering weer mijn toeslagen door. Ook ga ik dit jaar langs om mijn belastingaangifte te checken.
Het voelt ZO FIJN dat ik nu iemand heb die mij hierin ondersteuning kan bieden als ik het nodig mocht hebben. Overzicht houden is al lastig genoeg met NAH, en hoe fijn is het dat je daarbij op dit vlak hulp kan krijgen. En dat allemaal gratis!
Verder plan ik nu met mijn ambulante begeleider een vast moment in de maand om samen mijn financiën door te nemen: wat gaat erin, wat gaat eruit. Gewoon om echt die bewustwording erin te houden. En dit werkt voor mij goed.
Mijn tips voor als je geldproblemen hebt
Hieronder enkele tips die mij enorm hebben geholpen.
- Vraag (professionele) hulp.
Of het nou het loket bij de gemeente is of maatschappelijk werk. Zij zijn er om jou hiermee op weg te helpen. En vaak weten zij van allerlei hulpinstanties of -middelen waar je zelf nooit op gekomen was! Echt een dikke aanrader dit.
- Maak een overzicht van wat er binnen komt (inkomsten) en wat eruit gaat (uitgaven).
Op internet zijn heel veel formats te vinden om je op weg te helpen. Begin met je vaste lasten. Maar kijk ook wat je ‘stiekem’ allemaal uitgeeft doordeweeks. Wees eerlijk. Een croissantje hier, een latte daar. Stiekem telt dit snel op einde van de maand (maar is dit dus ook iets wat je makkelijk kan aanpassen!).
- Plan een vast moment in om je financiën door te nemen.
Het zal wellicht wennen zijn. Maar het voelt echt fijn om dit bij te houden en dat je dan ook echt weet hoe je ervoor staat. Vraag gerust hulp hiermee als je het eng vindt! Een goeie vriend/vriendin. Of ambulante begeleiding. Iedereen mag.
- Kijk in het overzicht wat je ‘echt’ nodig hebt en waar je eventueel op zou kunnen bezuinigen.
Een hele lastige ik weet. Kan je misschien meer boodschappen doen met B merken of bij een goedkopere winkel? Wat minder buiten de deur eten? Heb je echt 3 abonnementen nodig voor de tv?
- Gooi die schaamte echt de deur uit. Echt. Weg ermee!
Maak het bespreekbaar. Deel het met je familie en vrienden. Dan zullen zij ook hun verwachtingen bijstellen en voel jij je minder opgelaten.
- Niet alles kost geld.
Wordt creatief. Heb je echt ‘gezellig koffie doen bij dat ene tentje’ nodig om eruit te zijn? Werkt een wandeling in de bossen niet net zo effectief? Gaat er iets kapot in huis, ga niet gelijk naar de Ikea webshop. Maar kijk of je het kan repareren of ga naar de kringloop.
- Therapie is duur.
Bespreek dit vooral met je behandelaren, vaak willen ze best meedenken door je meer huiswerk te geven en je minder fysiek te zien. Of vraag aan de specialisten voor verwijzingen naar tweedelijns trajecten. Dat worden veelal vanuit de basiszorgverzekering vergoed en scheelt toch weer geld (op je eigen risico na).
Ik hoop dat je wat aan mijn tips hebt gehad.
PLATFORM NAH 